در قسمت‌های پیشین، خواندیم که سیستم خر پرور، سیستمی است که خر پرورش می‌دهد. همچنین با شش دسته از مخاطبان این سیستم آشنا شدیم. حال با ساز و کار سیستم خر پرور آشنا می‌شویم.

در قسمت‌های قبلی سیستم خر پرور بیان شد که این نوع سیستم، اهدافی متعالی را برای مخاطبان خود شرح می‌دهد اما ساز و کار آن عملا بر خلاف مسیر رسیدن به این اهداف است؛ به عبارتی، این نوع از سیستم‌ها، مخاطبان خود را خر می‌کنند.

اما ساز و کار این سیستم پیچیده تربیتی که قدرت تبدیل انسان به خر را دارد، بر اساس موارد زیر می‌باشد:

  1. سیستم خر پرور، دارای نظام بروکراتیک و پیچیده است. تنها چند کار معدود، روال مشخصی در این سیستم دارد و هرکاری غیر از این چند کار، کفش آهنین می‌خواهد! به همین دلیل، اغلب اشخاصی که می‌خواهند در این سیستم تغییر ایجاد کنند، پس از مدتی دچار خستگی مفرط شده و بی خیال خران و خرپروران می‌شوند. به همین دلیل دانشمندان معتقدند که تغییرات اساسی از داخل سیستم خر پرور ممکن نیست و اگر قرار است تغییر اساسی داده شود، باید منشأ تغییرات، فرا سیستمی باشد.
  2. سیستم خر پرور، به دلیل غیر منطقی بودن، نیاز به عاملی دارد تا بتواند به وسیله آن، به بقای خود ادامه دهد. بنابراین این سیستم از عامل ترس استفاده می‌کند. بدین گونه که اگر خری در سیستم، هوس جفتک پرانی به سرش بزند، آنقدر سیستم، هزینه‌های این خر را بالا می‌برد که جفتک زدن از یادش برود. بدین گونه، سایر خران نیز ترسیده و از هرگونه ناسازگاری با سیستم خودداری می‌کنند. در صورتی که سیستم خر پرور به قدری پوشالی است که اگر درصد قابل توجهی از خران، دست به ناسازگاری و انقلاب در سیستم بزنند، سیستم خر پرور با صدای عر عر کوتاه خواهد آمد. اما متاسفانه غریزه ترس در خران به اندازه‌ای قوی است که مانع از تشکیل گله خران می‌شود. بنابراین خران همچنان خر مانده و به سیر خر شدن خود ادامه می‌دهند.
  3. از عوامل دیگری که در بقای سیستم خر پرور بسیار موثر است، عامل شگفت زده کردن خران است. مثلا اگر خران تا به امروز در کلاس حضوری خر می‌شدند، سیستم خر پرور، اقدام به راه‌اندازی سیستم آموزش الکترونیک می‌‌کند تا بتواند هم خران را شگفت زده کرده و هم آنان را از راه دور خرتر کند. اینگونه می‌شود که خران موجود در سیستم خر پرور، همیشه فکر می‌کنند که در بهترین و پیشروترین سیستم جهان، آموزش می‌بینند ولی دریغا که در زرنگ‌ترین نوع از انواع سیستم خر پرور، در حال خر شدن هستند؛ خر شدنی که تقریبا امیدی به آدم شدن نیست.
  4. اگر انسان‌های مرتبط با سیستم خر پرور را به دو دسته تقسیم کنیم، یک دسته انسان‌های در حال آموزش در سیستم خر پرور هستند و یک دسته انسان‌های در حال کار در این سیستم(انسان‌های در حال آموزش را دسته اول و انسان‌های در حال کار را دسته دوم می‌نامیم). دسته اول که جامعه هدف سیستم خر پرور هستند، با ابزارهای مختلفی که سیستم در نظر گرفته است، در حال خر شدن هستند. در این حالت، سیستم خر پرور با خر کردن آنان، بقای خود را تضمین می‌کند. سیستم خر پرور برای دسته دوم نیز برنامه دارد. دسته دوم هرگز توانایی اقتصادی بالایی ندارند و برای گذراندن معیشت، مجبور به سکوت و کار برای سیستم خر پرور هستند. از طرفی سیستم خر پرور، این دسته را همیشه مقروض به خود قرار می‌دهد تا بتواند در مواقع لزوم، آن‌ها را سرکوب کند. البته تعداد کمی از این دسته دوم که دغدغه مالی ندارند، یا خر هستند که برای سیستم کار می‌کنند یا برای اصلاح سیستم دغدغه دارند که برای تحقق دغدغه‌هایشان دعا می‌کنیم.
  5. از دیگر عوامل بقای سیستم خر پرور، پایبندی شدید این سیستم به قوانینی است که این قوانین، عین خریت هستند. البته این قوانین، قوانینی است که مربوط به خران در حال آموزش است. این سیستم، قوانین سخت و بیخودی را برای پایبند بودن خران در حال آموزش، به محتوا و سیستم آموزش در نظر می‌گیرد تا بتواند با این کار، سطح آرمان‌های خران را به دور زدن این قوانین جزئی و الکی کاهش دهد تا این خران به فکر پایه‌ها و مبناهای این سیستم نیافتند چه برسد به تغییر آن. بنابراین یکی از عوامل بقای سیستم خر پرور، کاهش سطح آرمان‌های خران است. از طرفی سیستم خر پرور، نسبت به قوانینی که به نفع دسته اول است، بسیار بی توجه می‌باشد و رعایت شدن یا نشدن حق خران در حال آموزش، اصلا مهم نیست. به همین دلیل، خران در حال آموزش فقط می‌دوند تا بتوانند جزئی از مشکلات سیستمی خود را حل کنند و فرصتی برای انتقاد کردن ندارند.
  6. سیستم خر پرور، در ظاهر می‌گوید که ما انتقاد پذیر هستیم و بیایید و ما را نقد کنید و پیشنهاد بدهید؛ اما در عمل، این سیستم برای خر کردن خران، این حرف را می‌زند و اگر نقدی نسبت به سیستم انجام شود، صاحبان نقد نخاله محسوب شده و انسان‌های بد و بزهکار معرفی می‌شوند. البته نقدی که فقط از سر شکم باشد و تاثیری نداشته باشد، حساسیت سیستم خر پرور را برنمی‌انگیزد. اما اگر نقد کوبنده به این سیستم وارد شود، سیستم خر پرور، منتقد را بیچاره خواهد کرد. همچنین اگر انتقادها به صورت قابل کنترل باشد و خطر جدی برای سیستم نداشته باشد، مسئولان سیستم خر پرور به منتقدان می‌گویند که ما دعوت‌نامه به شما نزدیم و می‌خواستید نیایید! کلا سیستم خر پرور اعتقاد زیادی به تغییر (مگر در شرایط بحرانی) ندارد.
  7. از آنجایی که آرمان‌هایی که سیستم خر پرور از آن دم می‌زند، صرفا به منظور خر کردن است، سیستم ناچار است آرمان‌های عملیاتی برای خران تعریف کند تا خران، مشغول به خر شدن باشند. آرمان‌های عملیاتی سیستم خر پرور، شامل رسیدن خران به بالاترین درجات تعریف شده برای آن‌ها می‌باشد و هر خری به این آرمان‌ها و مقام‌های بالای عملیاتی دست یابد، سیستم خر پرور، شکم آن خر را با بهترین علوفه ممکن سیر خواهد کرد. با این کار، خران با اختیار خود به دنبال کسب مقام «خر سال» می‌روند و آرما‌ن‌ها و انتقادات را از یاد می‌برند.
  8. در زمان‌هایی که اندکی زمزمه‌های نارضایتی از سیستم خر پرور بالا می‌گیرد، این سیستم سریعا دست به تحولات ظاهری می‌زند و به خران می‌گوید که ما در حال تغییر و بهبود سیستم هستیم و خران هم قبول می‌کنند. اما خران نمی‌دانند که این حرف‌ها و تغییرات ظاهری، صرفا برای بستن دهن آنان بوده و خرتر شدنشان را به دنبال دارد.
  9. سیستم خر پرور، هرگز فرایندهای تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری و ادله خود برای کارهای مختلف را عمومی نمی‌کند؛ چرا که این ادله برگرفته شده از منطق خران است و اگر عمومی شوند، اعتراض خرانی که بر منطق انسانی (نه آدمی) هستند را به دنبال دارد. به همین دلیل، سیستم خر پرور همیشه خران را غافل و جاهل نگه می‌دارد تا بتواند خران بیشتر و با کیفیت‌تری تحویل بدهد.
  10. سیستم خر پرور، هرگز جرئت کارهای بزرگ را ندارد؛ به همین دلیل در اکثر موارد، مشکلات خود را به گردن سیستم‌های بالاتر می‌اندازد. و بدین گونه، خران، چون می‌دانند زورشان به سیستم بالاتر نمی‌رسد، به خرتر شدن راضی می‌شوند و فرایند خر شدن را بدون چون و چرا طی می‌کنند.

در مجموع، سیستم خر پرور به دلیل پشتوانه‌های حکومتی که دارد، حتی آدم‌ها را نیز مجبور می‌کند که به این سیستم گردن نهند. متاسفانه این سیستم، چیزی جز عقب‌ماندگی و غرور برای خران به ارمغان نمی‌آورد.

پ.ن: در این سلسله پست‌ها صرفا به بیان معیار می‌پردازیم و کمتر مصادیق را بیان می‌کنیم.

پ.ن: بعضی گفتند که چرا به ما فحش میدی؟ در پاسخ عرض می‌کنم که شما چرا به خودت می‌گیری؟! مگه خری که به خودت می‌گیری؟!

پ.ن: اگر احیانا انسان‌هایی توانستند انسان و یا حتی آدم از سیستم خر پرور خارج شوند، شک نکنید که خطای سیستم بوده‌اند.(واژه «خطای سیستم»، یادگاری یکی از دوستان است)

پ.ن: اگر در آینده خواستید سیستمی را طراحی کنید، سعی کنید که معیارهایتان برای طراحی سیستم، بر خلاف معیارهای سیستم خر پرور باشد.

پ.ن: یکی از دوستان گفت که این موضوع را بپروران و به نظریه تبدیل کن. ایده خوبیه! مثلا دانشجوها میگن ما دو واحد خر چرانی با صاحب نظریه سیستم خر پرور داشتیم!

پ.ن: سیستم خر پرور، سیستمی است که توسط غربی‌ها برای عقب ماندگی «ما» ایجاد شده است. اما متاسفانه مسئولین رده بالای این سیستم نیز به این سیستم گردن می‌نهند. بنده به شخصه اعلام می‌دارم که اگر کسانی عمدا این سیستم را نگه داشته‌اند یا سهوا این کار را می‌کنند یا با اینکه می‌دانند این سیستم، خر می‌پروراند و می‌توانند کاری بکنند و کاری نمی‌کنند، از آن‌ها راضی نیستم و در قیامت از تک تک آن‌ها شکایت خواهم کرد. از طرفی از تمامی افرادی که برای تبدیل سیستم خر پرور به سیستم آدم پرور تلاش می‌کنند و یا دغدغه دارند و کاری از دستشان برنمی‌آید، تشکر می‌کنم و دستشان را می‌بوسم و برای آن‌ها، آرزوی عاقبت به خیری می‌کنم.

و من الله توفیق